Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkındaki Yönetmelik Yayınlandı
- 31.05.2023
- Uzaktan Sağlık Hizmetleri
Yönetmeliğin Amacı Nedir?
Yönetmelik, sağlık hizmetinin zamandan ve coğrafyadan bağımsız olarak çağdaş tıbbi teknolojiler ile sunulmasına hizmet etmek üzere;
- Uzaktan sağlık hizmetinin kapsamına,
- Uzaktan sağlık hizmeti sunacak sağlık tesislerine izin verilmesine,
- Uzaktan sağlık bilgi sisteminin geliştirilmesine, tescil edilmesine,
- Sağlık kurumlarının bu kapsamda denetlenmesi ile alakalı usul ve esasları düzenler.
Yönetmelik Kimleri Kapsıyor?
Online sağlık hizmetinin daha yasal bir zeminde yapılabilmesi için oluşturulan yönetmelik;
- Uzaktan sağlık hizmeti sunan tüm sağlık tesislerini,
- Uzaktan hizmeti sunumunda bulunan tüm sağlık meslek mensuplarını,
- Uzaktan sağlık bilgi sistemi geliştiricilerini,
- Uzaktan sağlık hizmeti almak isteyen kişileri kapsar.
Uzaktan Sunulabilecek Sağlık Hizmetleri Nelerdir?
Yönetmeliğe göre uzaktan sağlık hizmeti sunum kriterlerine uymak koşulu ile verilebilecek hizmetler şunlardır:
- Kişinin tıbbi gözlem, izlem ve takibi ile değerlendirmesi yapılırken, tanısı yapılmış hastalıkları kontrol edilerek kişiye tıbbi danışmanlık da verilebilecek.
- Uzaktan sağlık hizmetinde konsültasyon ya da ikincil görüş talep edilebilecek. Gerekli görüldüğü takdirde kişiye fiziki olarak bir sağlık kurumuna başvurması önerilebilecek.
- Hastalıkların uzaktan yönetimi ve takip edilebilmesi için kan şekeri ve kan basıncı gibi parametreleri değerlendirebilecek, tedavi ve ilaç yönetimi sağlanabilecek.
- Sağlığın korunmasına ve takibine, sağlıklı yaşamın desteklenmesine, psikososyal hizmetlerin sağlanması için hizmet verilecek.
- Sağlık yönünden riskli artan ve yaşlı bireylerin çok yönlü takibi yapılabilecek.
- Endemik veya epidemik salgınlarda ulusal özellikli kılavuzlar doğrultusunda bireylerin sağlığını korumak için gerekli tıbbi işlemler yürütülecek.
- Giyilebilir teknoloji ve diğer tıbbi cihazlar ile sağlık hizmeti talep edenlerin sağlık verileri ölçülüp takip edilebilecek.
- Hekim tarafından hastaya e-reçete ve e-rapor düzenlenebilecek.
Uzaktan Sağlık Hizmeti Verebilmek için Neler Yapılmalıdır?
Öncelikle yönetmeliğe göre online sağlık hizmeti vermek isteyen bir doktor, mutlaka herhangi bir sağlık tesisine bağlı olmalıdır. Bağlı olduğu sağlık tesisi ise uzaktan sağlık hizmetini sunabilmek için aşağıdaki şartları yerine getirmelidir:
- Sağlık tesisinin Sağlık Bakanlığı’na başvurarak uzaktan sağlık hizmeti faaliyeti izin belgesi alması gerekir.
- Uzaktan sağlık hizmeti sunan sağlık tesisinin, Sağlık Bakanlığı'nca üretilen ya da tescil edilerek kullanımı onaylanan Online Muayene gibi yazılı, sesli veya görüntülü iletişime imkan sağlayan, güvenli ve Sağlık Bakanlığı'na akredite bir yazılım kullanması gereklidir.
- Bakanlık faaliyet izni için yapılan başvuruyu incelendikten sonra onaylanmasının ardından faaliyet izin belgesi düzenler. Bu belgede faaliyet alanı ve sınırları belirlenir.
- Hali hazırda uzaktan sağlık hizmeti veren sağlık tesislerinin ise yönetmeliğin yayınlandığı tarihten itibaren en geç 6 ay içerisinde, uzaktan sağlık hizmeti faaliyet belgesi alması gerekmektedir.
Uluslararası Sağlık Turizmi Yapan Sağlık Tesisleri de Uzaktan Sağlık Hizmeti Verebilir mi?
Uluslararası sağlık turizmi yetki belgesi olan sağlık tesisleri de, ilgili mevzuat bünyesinde sağlık turizmi ve turistin sağlığı kapsamında uzaktan sağlık hizmeti verebilir. Bu aşamada online sağlık hizmeti vermek isteyen sağlık tesisleri, sağlık turizmi ve turistin sağlığı bildirimlerinin kolayca yapılabileceği Online Muayene yazılımını tercih edebilir.
Hasta Bilgilendirmesi Nasıl Olmalıdır?
Uzaktan sağlık hizmeti alacak kişi, uzaktan sağlık hizmeti sunulmaya başlanmadan önce ve sunulacak olan sağlık hizmetinin niteliğine uygun düştüğü ölçüde:
- Uzaktan sağlık hizmeti sunacak sağlık meslek mensubunun kimliği ve var ise uzmanlığı,
- Sağlık meslek mensubunun kendisi ile fiziksel olarak aynı ortamda bulunmayacağı,
- Uzaktan sağlık hizmetinin yüz yüze verilen sağlık hizmetinin muadili olamayacağı,
- Uzaktan sağlık hizmeti ile uygulamalı tedavilerin farklı olduğu,
- Devam eden bir tedaviyi aksatacak şekilde uzaktan sağlık hizmetinden faydalanılamayacağı,
- Acil tıbbî durumlarda uzaktan sağlık hizmeti yerine en yakın acil servise başvurulması gerektiği,
- Uzaktan sağlık hizmetinin ücreti, verilecek hizmetin kapsamı, hizmetin herhangi bir sağlık sigortası kapsamında karşılanıp karşılanmayacağı,
- Tarafların açık rızası olmaksızın uzaktan sağlık hizmeti sunumuna ilişkin ses veya görüntü kaydı alınmasının yasak olduğu; ancak, kişisel sağlık verilerinin işlenmesine ilişkin mevzuat uyarınca alınan sağlık hizmetine ilişkin kayıtların tutulacağı, kişisel verilerin korunması mevzuatına ve mahremiyete uygun olarak Sağlık Bakanlığı bilgi sistemine aktarılacağı,
- Uzaktan sağlık hizmeti sunumunun başlayabilmesi için uzaktan sağlık bilgi sisteminin kamera ve/veya mikrofon erişimine izin verilmesinin istenebileceği,
- Taraflar arasında ses ve/veya görüntünün iletilememesi hâlinde, uzaktan sağlık hizmetinin başlamayabileceği, başlamış ise devam ettirilemeyebileceği,
- Tıbbi veya hukuki sebeplerle karşı tarafa bilgi verilerek uzaktan sağlık hizmetinin her zaman sonlandırılabileceği,
- Uzaktan sağlık hizmeti veren kişinin, uzaktan sağlık hizmeti sunumunda kullandığı bilişim sistemlerinin, kullanıcı adı ve parolalarının güvenliğini sağlamaktan bizzat sorumlu olduğu,
- Verilecek sağlık hizmetinin mâhiyeti ve sonuçları,
konularında bilgilendirilir.
Hasta Gerçek Kişi Doğruluğu Nasıl Kontrol Edilmelidir?
- Sağlık tesisi, uzaktan sağlık hizmeti sunumu kapsamında hizmet alan kişinin kimliğini doğrulamaya yönelik gerekli tedbirleri alır. Sağlık tesisi tarafından ilaveten ikincil bir kimlik doğrulaması altyapısı veya aracı kullanılabilir.
- Sağlık meslek mensubu, uzaktan sağlık hizmeti alan kişiden resmi kimlik belgesini kamera üzerinden göstermesini talep edebilir. Sağlık meslek mensubu, sağlık hizmeti talep eden kişinin kimliğinden şüphe duyduğu takdirde, kimliğini doğrulamasını isteyebilir. Bu talebin yerine getirilmemesi hâlinde uzaktan sağlık hizmeti vermeyebilir, başlamış olan hizmeti sonlandırabilir.
Hasta ve Sağlık Meslek Mensubunun Hak ve Sorumlulukları Nelerdir?
- Uzaktan sağlık hizmeti sunumu esnasında sağlık meslek mensubunun veya sağlık hizmeti alan kişinin bulunduğu ortamda hasta veya sağlık meslek mensubu ile yapılan görüşmeyi görebilecek ve/veya duyabilecek üçüncü bir kişinin olması hâlinde sağlık meslek mensubu ve/veya sağlık hizmeti alan kişi, konu hakkında karşı tarafı bilgilendirmekle yükümlüdür.
- Uzaktan sağlık hizmeti alan kişi, tıbbî geçmişi ile sağlık durumu ile ilgili talep edilen bilgileri doğru, anlaşılır bir şekilde ve detaylı olarak sağlık meslek mensubuna anlatmakla yükümlüdür.
- Bu Yönetmelik kapsamında sağlık hizmeti sunan sağlık meslek mensubunun bilgi ve iletişim teknolojileri hakkında gerekli donanıma sahip ve teknoloji okuryazarlığının uzaktan sağlık hizmeti sunumu için yeterli olduğunu izlemekten ve temin etmekten, ayrıca gerekli yetkinliğe sahip olmayan sağlık meslek mensuplarını eğitmekten sağlık hizmet sunucusunun niteliğine göre sağlık tesisi veya müdürlük sorumludur.
Kişisel Verilerin Korunması için Neler Yapılmalıdır?
- Uzaktan sağlık hizmeti sunumunda hasta mahremiyetinin ve kişisel verilerinin korunmasından hizmeti veren sağlık tesisi ve sağlık meslek mensubu sorumludur.
- Veri sorumlusu ve veri işleyen sıfatlarını haiz kişiler, bu Yönetmelik kapsamında sundukları hizmetler aracılığıyla elde ettikleri kişisel verileri 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili mevzuatına uygun bir şekilde işler, bu verilerin güvenliğini sağlamaya yönelik her türlü teknik ve idari tedbiri alır ve ilgili kişilere karşı aydınlatma yükümlülüklerini yerine getirirler.
- Bu Yönetmelik kapsamında sunulan sağlık hizmetleri, her iki tarafın açık rızası olmaksızın görüntülü veya sesli olarak kayıt altına alınamaz, hizmet esnasında fotoğraf çekilemez.
- Tarafların açık rızası olması hâlinde sunulan uzaktan sağlık hizmetine ilişkin görüntülü veya sesli kayıt alınabilir. Kayıtlar, uzaktan sağlık hizmeti veren sağlık tesisinde veya Bakanlığın izin verdiği güvenli veri merkezlerinde saklanır. Kanunen izin verilen mercilere ve idarî bir soruşturma kapsamında Bakanlık müfettişlerine bu kayıtlara erişim izni verilir. Bu kapsamda alınmış olan görüntülü veya sesli kayıtlar, oniki aydan fazla saklanamaz ve sürenin dolması ile birlikte ayrıca bir bildirime gerek olmaksızın silinir.
Kayıt, Bildirim ve İz Kaydı Hakkındaki Düzenlemeler Nasıl Olmalıdır?
- Uzaktan sağlık hizmeti kapsamında sağlık tesisine başvuran kişiler için uzaktan sağlık hizmetine ilişkin iş ve işlemler dijital ortamda kaydedilir ve kişisel verilerin korunmasına dair mevzuatta yer alan istisnai düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, kaydedilen veriler, ilgili mevzuatı uyarınca Bakanlıkça belirlenen usûl ve esaslar çerçevesinde Bakanlık merkezî sağlık veri sistemine gönderilir.
- Bakanlık tarafından kurulan kayıt ve bildirim sistemi ile Bakanlıkça yapılacak diğer iş ve işlemlere esas olmak üzere talep edilen bilgi ve belgeler, sağlık tesisleri tarafından Bakanlığa gönderilir.
- Uzaktan sağlık hizmeti alımı esnasında Bakanlıkça belirlenen iz kaydı bilgileri sağlık tesisi tarafından sağlık tesisinin tabi olduğu mevzuatta belirtilen süre boyunca saklanır.
Bakanlık İzni Olmadan Sağlık Hizmeti Sunulamayacak
Sağlık tesisleri, Sağlık Bakanlığı’ndan onay almadan ve sağlık hizmeti sunmaya yetkisi olmadığı bir alanda uzaktan sağlık hizmeti veremeyecek. Uzaktan sağlık hizmeti sunumu sırasında elde edilen ilgili veriler ise mevzuat dışında işlenemeyecek ve aktarılamayacak.
Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelikle ilgili daha detaylı bilgiye https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/20220210-2.htm adresinden ulaşabilirsiniz.